Jak zatrzymać w firmie wartościowego pracownika?

Raport firmy Deloitte (corocznie od 10 lat realizuje badanie o nazwie Global Human Capital Trends) – „Trendy HR: Jak przyciągnąć i utrzymać pracowników w XXI wieku” – ukazuje, że pracodawca, by zatrzymać ważnych dla firmy ludzi, powinien pomóc im odkryć ich pasję i dać poczucie celu. Pracownicy utalentowani pragną być częścią czegoś, w co mogą wierzyć.

Nowe pokolenie pracowników stawia nie tylko na pensję, ale też możliwość identyfikacji z kulturą i wartościami firmy, dla której pracują

Jak wynika z badań przeprowadzanych wśród pracowników na całym świecie, odpowiednia płaca nie jest wystarczającym argumentem do osiągnięcia pełnej satysfakcji z pracy – choć jest warunkiem koniecznym do jej podjęcia. Osoby o wieloletnim doświadczeniu w danym zawodzie zwracają uwagę również na inne aspekty. Istotna jest dla nich atmosfera w miejscu pracy, dodatki motywacyjne oraz możliwość rozwoju.

Odpowiedzialność za utrzymanie w firmie najlepszych spoczywa na pracodawcy, który powinien umieć docenić ich wartość. Nie odbywa się to rzecz jasna bez ponoszenia kosztów. Dbanie o pracownika w dłuższej perspektywie przynosi zwrot, a nawet nadwyżkę, zainwestowanych w niego środków.

Oto 9 wskazówek, jak zmniejszyć rotację w firmie i zatrzymać najlepszych:

1. Buduj poczucie przynależności do firmy

Spraw, by pracownicy, angażując się w realizację wizji firmy, mieli poczucie, że uczestniczą w czymś ważnym i wartościowym. Dzięki temu będą bardziej zaangażowani w pracę i lojalni. Poprzez zwiększenie integracji z marką firmy mogą także stać się jej ambasadorami.

• opowiadaj swoim ludziom o tym, co jest ważne dla firmy, a co dla klientów;
• rozmawiaj z nimi o swojej wizji firmy i roli każdego z pracowników w jej realizacji; 
• organizuj imprezy i wyjazdy integracyjne dla pracowników, czasem też z rodzinami;
• przygotowuj w ramach szkoleń dodatkowe atrakcje.

Warto o takich wydarzeniach informować środowisko firmy, na przykład poprzez profile firmy w mediach społecznościowych. Aktualizacja wydarzeń z życia firmy pomoże w budowaniu jej pozytywnego wizerunku wewnątrz i na zewnątrz.

Dla pracownika ważne jest pokazanie w jasny i klarowny sposób, jaki jest cel jego pracy i co dzięki niemu osiągnie cała firma.

2. Dbaj o dobrą atmosferę

Ludzie dużo lepiej pracują w przyjemnej atmosferze, w której jest miejsce na pozytywne słowo, poczucie humoru i optymizm. Dlatego:

• Bądź do zespołu przyjaźnie nastawiony, wprowadzaj dobry nastrój, eliminuj stres. W takiej aurze wszyscy są bardziej kreatywni i pełniej wykorzystują swój potencjał. 
• Traktuj wszystkich kulturalnie i z szacunkiem, nie krzycz i nie podnoś głosu. Perspektywa bycia ukaranym nie motywuje do pracy, a wywołuje strach, zaś zastraszony pracownik nie daje z siebie wszystkiego.
• Zapobiegaj sytuacjom, w których współpraca w zespole opiera się na obawie przed niepowodzeniem i niezdrowej rywalizacji.
• Stwórz przyjazne środowisko pracy, by pracownik przychodził do pracy z zapałem i z przyjemnością zasiadał do stanowiska pracy, która jest jego pasją.

Warto systematycznie dawać pracownikom dowody swojego zainteresowania, np. poprzez cykliczne spotkania dla ustalenia dalszej strategii. Należy jednak pamiętać, że największą wartość mają codzienne, pozornie drobne sytuacje potwierdzające autentyzm intencji.

3. Twórz klimat zaufania i wiarygodności

Współcześni pracownicy, zwłaszcza młode pokolenie, oczekują partnerskiego traktowania i empatii. Chcą być doceniani i czuć, że pracodawca liczy się z ich zdaniem i uważa za część swojej firmy. Powinni wiedzieć, że w razie potrzeby, mogą zwrócić się do swojego szefa, który znajdzie dla nich czas i wysłucha – nie odeśle z kwitkiem. Chcąc wzbudzić atmosferę zaufania:

• traktuj wszystkich jednakowo i bądź sprawiedliwy;
• dziel się swoją wiedzą i doświadczeniem, ale słuchaj też, co inni chcą ci powiedzieć;
• dotrzymuj słowa – nie musisz mówić o tym, co robisz, ale zawsze rób to, co mówisz;
• przyznawaj się do swoich błędów i przejmuj odpowiedzialność za usterki wynikłe z niejasnych oczekiwań, braku odpowiedniego przeszkolenia czy narzędzi.

Firma badawcza Great Place to Work Institute wyróżniła pięć zasadniczych cech, które tworzą dane miejsce pracy atrakcyjnym. Na czele stoi wiarygodność szefów. To zrozumiałe, bo tego samego oczekuje pracodawca od pracownika. Wiarygodność pozwala zaufać drugiej osobie. To cecha profesjonalistów, która potwierdza ich autentyczność.

4. Artykułuj oczekiwania i udzielaj informacji zwrotnych

Pracownik potrzebuje wiedzieć, czego się od niego oczekuje, by mógł prawidłowo realizować swoje zadania. Pragnie też poczucia, że on i jego zdanie są dla pracodawcy ważne, co wpływa na zwiększenie motywacji i efektywności pracy. Dlatego jasno wyrażaj swoje oczekiwania, jednocześnie okazując wsparcie i zainteresowanie opiniami podwładnych.

Nie tylko zadawaj pytania, ale także słuchaj i udzielaj informacji zwrotnych. Odpowiedzi podwładnych uwzględniaj w planowaniu i przydzielaniu zadań. Dając informacje zwrotne (te pozytywne i te negatywne), pokazujesz, że dbasz o relacje w zespole. Pamiętaj przy tym:

• udziel ich tak szybko, jak to możliwe;
• krytykuj na osobności, ale chwal publicznie;
• przedstaw sprawę obiektywnie, koncentruj się na faktach, unikaj wyrażania opinii; 
• wskaż wpływ określonych zachowań na cele biznesowe, satysfakcję klientów, koszty;
• zapytaj pracownika o jego ocenę sytuacji i pozwól przedstawić własne rozwiązania; 
• zaproponuj wsparcie w przypadku zmian.

Pracownik lepiej wykonuje swoje obowiązki i wykazuje większe zaangażowanie w pracę, gdy ma świadomość, ku czemu zmierza organizacja i jakie ma cele: operacyjne, taktyczne, strategiczne.

5. Dbaj o komunikację w organizacji (filozofia wzajemności)

Jak zauważa Jack Hawley, to, ile pracownicy dają z siebie firmie, jest wprost proporcjonalnie od tego, ile sami od niej otrzymują. Zasada wydaje się banalna – dostajesz to, co sam ofiarujesz. Kluczowa jest tu jednak kolejność. To szef ma być osobą, która wychodzi z inicjatywą i daje początek wzajemności. Istnieją pewne mechanizmy pogłębiające wzajemność, jak dobra komunikacja wewnętrzna firmy. Klarowne komunikowanie o celach, strategii, wpływie organizacji na gospodarkę czy środowisko i łączenie tego wpływu z konkretnymi wysiłkami pracowników, to silny czynnik w budowaniu poczucia sensu pracy i wspólnoty. Komunikacja jest też kluczowa dla kreowania kultury i marki firmy.

Nowe pokolenia chcą się uczyć i rozwijać oraz mieć możliwość wykonywania takiej pracy, jaką lubią, w której mogą realizować chociaż część swoich pasji i zainteresowań.

6. Wspieraj rozwój i podnoszenie kwalifikacji

Atmosfera w pracy to jednak nie wszystko. Ambitnemu pracownikowi zależy na rozwoju i podnoszeniu swoich kwalifikacji. Powinieneś starać się zapewnić mu warunki do poszerzania wiedzy i kompetencji. Można to zrobić, dofinansowując czy pokrywając koszty szkoleń, kursów i konferencji branżowych. Muszą być one dopasowane do indywidualnych potrzeb, co dobrze jest oprzeć na wcześniejszej ocenie pracowniczej – pokaże ona, kto i w jakim zakresie powinien się rozwijać.

Inwestując w podnoszenie kompetencji zawodowych pracowników, lokujesz też w firmę, co przekłada się na jej zyski. Pamiętaj, że poprzez rozwój pracownik rozumie także możliwość stałego wspinania się po szczeblach kariery. Zatem:

• szukaj sposobów na rozwój swoich ludzi i wspieraj ich w odnoszeniu sukcesów; 
• deleguj ambitne zadania – w ten sposób dajesz możliwość rozwoju i samorealizacji; 
• twórz w zespole kulturę wzajemnego uczenia się;
• dziel się swoją wiedzą i doświadczeniem;
• zatrudniaj też ludzi lepszych od siebie, nie obawiając się konkurencji z ich strony; 

W badaniach dla portalu pracuj.pl, 80% ankietowanych zadeklarowało niezrealizowaną w aktualnym miejscu pracy chęć rozwoju. Ludzie lubią wyzwania. Są ciekawi świata, rzeczy których jeszcze nie znają. Rozwój pracownika to korzyść dla firmy.

7. Doceniaj i bądź sprawiedliwy

Uznanie ze strony przełożonego ma ogromny wpływ na to, czy dana osoba dobrze czuje się w firmie. Potwierdzają to wyniki badania „Wymarzone miejsce pracy dla profesjonalisty”, przeprowadzonego przez HRM Institute, według których docenianie pracowników to drugi – po kwestiach finansowych – najważniejszy atrybut wymarzonego pracodawcy. To nic nie kosztuje, a może mieć znaczący wpływ na motywację i zaangażowanie w pracę. W związku z tym:

• naucz się „przyłapywać” ludzi na wyjątkowej pracy i nagradzaj ich pochwałą, premią, nagrodą, dodatkowym urlopem czy choćby gadżetem firmowym;
• nikogo nie faworyzuj bez szczególnej potrzeby; 
• nagradzaj sprawiedliwie za osiągnięte wyniki; 
• pamiętaj, że ludzie pracują jednak po to, by zarabiać pieniądze, dlatego ustalaj transparentne reguły dotyczące wynagradzania i premiowania.

8. System wynagradzania, czyli długoterminowa inwestycja

Warto skupić się na osobach, które od lat zasilają szeregi Twojej firmy. Zadbaj o jasno zdefiniowany i podany do wiadomości system wynagrodzeń, dostosowany do potrzeb zmieniającego się rynku. Weź pod uwagę, że koszty rekrutacji i wdrożenia nowego pracownika mogą znacznie przekroczyć te związane z utrzymaniem już zatrudnionych osób. Jeśli chcesz zasłużyć na miano dobrego pracodawcy, pamiętaj, że:

• Płaca musi odzwierciedlać kompetencje i zaangażowanie pracownika, a system motywacyjny – uwzględniać jego potrzeby.
• Zarobki dla pracowników zajmujących równorzędne stanowiska pracy powinny być równe, choć należy dostrzegać osoby, które robią dla firmy więcej i wykazują się szczególną inicjatywą.
• Dodatki do pensji mogą stanowić doskonałą motywację, jak przyznanie okresowej premii każdemu pracownikowi lub nagrodzenie jednego za wyjątkowe osiągnięcia.
• Cenne są inne dodatki do wynagrodzenia, np. płatne urlopy, finansowanie wakacji, ubezpieczenia grupowe, pakiety świadczeń lekarskich, karty na siłownię czy posiłki w pracy.
• Warto dostrzec zróżnicowanie charakterów swoich podwładnych i indywidualnie dopasować system motywacyjny. Dla jednych ważny będzie awans, dla drugich premia, a dla innych benefity, jak ubezpieczenie lekarskie.

9. Szanuj życie prywatne zatrudnionych osób

Ostatnio popularność zyskuje filozofia work-life-balance, promująca równowagę między życiem prywatnym a zawodowym. Warto wspierać pracowników w owym równoważeniu. Unikaj sytuacji, w których pracownik będzie zmuszony dokonywać wyboru między pracą a rodziną. Zobacz w nim człowieka, czyjegoś męża, ojca, córkę. Zatem:

• pokaż, że to rozumiesz i szanujesz;
• bądź wyrozumiały i pomocny w trudnych chwilach;
• wesprzyj, o ile to możliwe, finansowo w sytuacji choroby, śmierci bliskiej osoby czy innych ważnych wydarzeń, jak narodziny dziecka, ślub itp.
• wprowadzaj elastyczne godziny i umożliwiaj pracę zdalną, dzięki czemu ułatwisz pogodzenie życia prywatnego i zawodowego.

Takie gesty nie zostaną zapomniane, a mogą znaleźć odzwierciedlenie w postaci lepszych efektów pracy czy pozytywnych opinii o Tobie jako pracodawcy.

Podsumowanie

Inspirowanie ludzi, dawanie możliwości rozwoju, czerpanie z ich umiejętności i docenianie to kluczowe praktyki, które pomogą zatrzymać wartościowych pracowników. W końcu to ludzie są przyszłością firmy. Jako dobry lider musisz dostrzec szerokie spektrum tego, czym obecnie dla ludzi, zwłaszcza młodych, jest praca. I fakt, że rozwój osobisty i indywidualne cele człowiek chce realizować także poprzez pracę.

Nowe pokolenia skupiają się nie tylko na wynagrodzeniu, a nawet work-life balance, a przede wszystkim na tym, czy będą w stanie zidentyfikować się z kulturą firmy, jej wartościami, celami i praktykami.